ازآنجایی‌که حدود ۸۰ درصد نیازهای لبنی کشور ما توسط گاو تأمین میشود لازم دانستیم تا با ایجاد طرح توجیهی گاو شیری این امکان را برای کارآفرینانی که به‌تازگی می‌خواهند پرورش گاو شیری را شروع کنند فراهم کنیم تا بتوانند به‌وسیله طرح توجیهی تمامی هزینه‌های شروع بکار این طرح را امکان‌سنجی کنند.
در این مقاله قبل از اینکه در مورد طرح توجیهی پرورش گاوداری شیری بخواهم توضیح دهم ابتدا لازم است تا اطلاعات ارزشمند و ضروری در این کسب‌وکار را به شما معرفی کنم زیرا نکات ذکرشده در این مقاله پایه‌های اصلی شروع پرورش گاو شیری است که ضروری است تا با آن‌ها آشنایی داشته باشیم.
پس برای یادگیری نکات ارزشمند و کلیدی گاوداری شیری تا انتهای این مقاله با ما همراه شوید.
فیلم تأسیس گاوداری شیری
در این ویدئو کارآفرین شهر کهگیلویه و بویراحمد شمارا با پرورش گاو شیری آشنا می‌کند.
منبع خبر: خبر گذاری صداوسیما
سهم تولید شیر گاو در ایران و جهان
صنعت شیر بر اساس توانایی پستانداران مبنی بر تولید شیر به مقدار بیش‌ازحد نیاز تغذیه نوزادانشان بناشده است، بخش اعظم حدود ۹۱ درصد شیر تولیدی در جهان توسط گاو حاصل میشود. سهم کشور ما در تولید شیر گاو نیز بالای ۸۰ درصد است؛ این در حالی است که فقط در برخی کشورهای دنیا تولید شیر توسط گوسفند، بز و گاومیش به‌صورت عمده تولید میشود.
همین‌که نیاز غذایی شیر کشور ما با استفاده از شیر گاو صورت می‌گیرد، دلیل موجهی است برای احداث یک گاوداری.
وضعیت فعلی استفاده از شیر در ایران
بیش از ۸۰ درصد شیر ایران به‌صورت شیر مایع، کره، خامه و پنیر استفاده میشود. در سال ۹۶ شیر مایع و ماست ۳۷٫۴ درصد، کره ۱۵٫۹ درصد و پنیر ۲۸٫۶ درصد کل مصرف را تشکیل می‌داده است. فراورده‌های دیگر مانند بستنی، شیر غلیظ، خامه، شیر خشک و بستنی میوه‌ای ۱۸٫۱ درصد باقیمانده را شامل می‌شده است.
اصلاح نژادهای گاو شیری
اصلاح نژادهای گاوها به‌منظور تولید بیشتر شیر یا گوشت انجام‌شده است؛ به‌طوری‌که با اصلاح نژاد کردن گاوهای شیری می‌توان از آن‌ها جهت تولید حداکثر شیر بهره برد، این روش یکی از متداول‌ترین راه‌ها برای افزایش تولید شیر است که با استفاده از این روش دیگر نگرانی بابت تولید کم شیر احساس نمی‌شود.
طبقه‌بندی بر اساس نژادها
نژادهای گاو را می‌توان بر اساس استفاده‌ای که از آن‌ها میشود به ۳ دسته: شیری، گوشتی و دومنظوره تقسیم کرد. لیکن طی سال‌های اخیر پرورش‌دهندگان تصمیم گرفته‌اند بر روی گاوهای شیری تأکید داشته باشند.
گاوهای شیری: در نژاد گاوهای شیری علاوه بر شورت هورون شیری، پنج نژاد اصلی دیگر مانند ایرشایر، هلشتاین، جرسی، براون سوئیس و گرنزی برای تولید شیر مورداستفاده قرار می‌گیرند که در ایران اکثر پرورش‌دهندگان از نژاد هلشتاین استفاده می‌کنند.
گاوهای گوشتی: ازجمله گاوهای گوشتی عبارت‌اند از: هرفورد، شاروله، سیمینتال، آبردین آنگوس، براهمن، برانگوس و گالووای.
گاوهای دومنظوره: گاوهایی که هم تولید گوشت می‌کنند و هم شیر به آن‌ها دومنظوره می‌گویند گاوهایی مانند شورت هورن، دیوون و ردپولد از دسته گاوهای دومنظوره تلقی می‌شوند.
معرفی گاو هلشتاین
به گاوهایی که اجداد آن‌ها از آمریکای شمالی است هلشتاین می‌گویند، هلشتاین بزرگ‌ترین و پرتعدادترین نژادهای موجود در امریکای شمالی است.
وزن گاوهای هلشتاین نر و ماده به ترتیب ۱۰۰۰ و ۶۰۰ کیلوگرم می‌باشد، باوجوداین وزن گاوهای بالغ این نژاد تا حدودی کمتر است. گاوهای هلشتاین به بیشترین تولیدکننده شیر با کمترین درصد چربی شهرت یافته‌اند.
رنگ هلشتاین هایی ثبت‌شده باید به‌طور واضح سیاه‌وسفید یا قرمز و سفید باشد. هلشتاین به سبب رشد سریع و تولید لاشه بسیار مطلوب برای گوشت نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
معرفی گاو جرسی
کوچک‌ترین نژاد گاوهای شیری جرسی است که به دلیل داشتن چربی زرد، برای تولید گوشت قرمز و سفید گوساله ارزش چندانی ندارد. شیر جرسی‌ها به نسبت دیگر نژادها بیشترین درصد چربی و همچنین مواد جامد بدون چربی را دارد. جرسی‌ها به نسبت دیگر نژادها زودتر بالغ می‌شوند و سریع‌تر به اوج تولید شیر می‌رسند.
معرفی گاو گرنزی
گرنزی تا حدودی از جرسی بزرگ‌تر می‌باشد، لیکن نوع و مشخصات شیری آن شباهت زیادی به جرسی دارد، اما رنگ شیر آن به دلیل داشتن مقدار بیشتر کاروتن زردتر است. وزن گوساله‌های گرنزی هنگام تولد کمی بیش از نژاد جرسی است. اندازه کوچک‌تر و رنگ زرد چربی لاشه موجب میشود که این‌ها نیز برای تولید گوشت قرمز و سفید گوساله مورداستفاده قرار نگیرند.
معرفی گاو ایرشایر
ایرشایر از آخرین گاوهای اصلاح نژاد شده است، گاوهای ایرشایر جثه‌ای بزرگ‌تر از گاوهای گرنزی و جرسی دارند و رنگ آن‌ها از قرمز تا قهوه‌ای مایل به قرمز و سفید متغیر است. فراوانی ترکیب رنگ سفید و قهوه‌ای مایل به قرمز در گاوهای نر بیشتر است. گوساله‌های این نژاد به دلیل وزن و تولید نسبتاً پایین برای تولید گوشت سفید گوساله ارزش متوسطی دارند. در اصلاح نژاد این گاوها تأکید بیشتری بر روی پستان آن شده است، لذا از این لحاظ ایرشایر به نسبت دیگر گاوهای شیری بهترین می‌باشد.
انتخاب یک نژاد برای پرورش
در انتخاب یک نژاد برای پرورش عوامل زیادی را باید مدنظر گرفت، مهم‌ترین آن‌ها نژادی است که بتواند نیاز فعلی بازار و آینده را برآورد سازد؛ یعنی باید بدانیم که آیا از نژاد گاوهای شیری پرچرب استفاده کنیم یا کم‌چرب.
انتخاب نژاد رایج در منطقه، در خریدوفروش دام مازاد نیز نکته مثبتی است، لیکن با امکانات گسترده امروزی نقل و انتقالات کار راحتی است. آب‌وهوا به‌خصوص در مناطق گرم جنوبی مهم است. باوجوداین در حال حاضر می‌توان با به‌کارگیری مدیریت مناسب، نژادهایی را که دارای حداقل تحمل نسبت به گرما هستند به‌طور رضایت بخشی و با بازده مناسب پرورش داد. درصورتی‌که گاوها باید حداقل قسمتی از سال را بر روی مرتع بگذرانند، قدرت چرا باید مدنظر قرار گیرد.
طرح توجیهی پرورش گاو شیری pdf
در طرح توجیهی پرورش گاو شیری تمامی برآوردهای مالی برای شروع این کسب‌وکار در چندین جدول ذکرشده است که با استفاده از این طرح توجیهی می‌توانید از صفر تا صد هزینه‌های شروع به کار و در حین کار را در دسترس داشته باشید.
آنچه در جداول طرح توجیهی گاو شیری pdf فرا خواهید گرفت:
- خصوصیات و بررسی زمین
- هزینه ساخت‌وساز و ساختمان‌ها
- هزینه تجهیزات موردنیاز
- هزینه نیروی انسانی
- هزینه‌های ثابت و متغیر
- هزینه‌های در گردش
- بررسی در نقطه سربه‌سر
- جمع‌بندی تمامی هزینه‌ها
- سوددهی در ۵ سال آینده
غده پستان گاو
غده پستانی که در برخی از پستان داران مانند گاو وجود دارد میزان شیر آن‌ها بیش‌ازحد متوسط برای خوردن فرزندانشان است و آنچه می‌ماند مازاد آن است. غده پستان گاو یکی از خصوصیات مهم گاو است که در تیترهای بعد بیشتر توضیح می‌دهیم.
شکل ظاهری پستان گاو
اندازه و شکل پستان گاو تا حد زیادی با توانایی تولید، سن و وراثت تغییر می‌کند. پستان علاوه بر دارا بودن بافت لازم برای ترشح شیر، باید به‌قدری بزرگ باشد که شیر ترشح‌شده در حدفاصل ۲ دوشش را در خود نگه دارد. به‌طورمعمول یک گاو پر تولید طی ۱۲ ساعت ۲۳ کیلوگرم شیر ترشح می‌کند. شیر و بافت ترشحی چنین گاوی قبل از دوشش بیش از ۵۰ کیلوگرم وزن دارد.
جایگاه پرورش گاو باید چگونه باشد؟
هدف دامدار برای استفاده از گاو به‌منظور تولید شیر باکیفیت و مرغوب است و برای اینکه تولید خوبی داشته باشیم بایستی شرایط و امکانات لازم را برای آن‌ها فراهم کنیم ازاین‌رو داشتن یک جایگاه مناسب اهمیت بسزایی دارد.ازاین‌رو ساختن یک جایگاه که در آن اصول فنی رعایت شده باشد الزامی است، این جایگاه باید به‌گونه‌ای باشد که محیط آن برای آرام و بدون مزاحمت برای گاوها باشد. (در ادامه این قسمت شما با جایگاه دام به‌صورت خلاصه و با جایگاه مناسب پرورش گاو آشنا می‌شوید)
تعریف جایگاه گاو
جایگاه به ساختمان‌هایی گفته میشود که با ایجاد آن‌ها می‌توان شرایط مناسب را برای پرورش فراهم نمود. شرایط مناسب برای تولید و پرورش باید به‌گونه‌ای باشد که هوای تاز و پاکیزه به مقدار کافی وجود داشته باشد، انبارهایی برای جلوگیری از ازبین رفتن خوراک ساخته شود و حیوان را از عوامل طبیعی مانند باد، باران، نور خورشید و غیره در امان نگه دارد.
شرایط جایگاه گاو شیری
- یک جایگاه مناسب برای گاوداری باید مشخصات زیر را داشته باشد:
- جایگاه باید از منازل مسکونی دور باشد.
- زمین باید در جای بلندتری از سطح زمین باشد تا آب‌ها در محل نگهداری آب جمع نشوند.
- ساختمان گاوداری باید به‌گونه‌ای باشد امکان تابش به جایگاه دام وجود داشته باشد.
- جایگاه باید به شکلی ساخته شود که در صورت وجود بادهای فصلی باد مستقیماً وارد جایگاه دام نشود.
- کف جایگاه باید محکم، مقاوم و با شیب ملایم باشد.
- تعداد استفاده از دام‌ها متناسب با جایگاه باشد. (جمعیت متراکم نباشد)
- دیوار، سقف و کف جایگاه باید از مصالح مناسب و باد دوامی مانند بلوک، آجر و سیمان استفاده شود.
خوراک گاوها
خوراک‌ها حاوی مواد مغذی برای تأمین نیازهای غذایی گاوها هستند، اکثر مواد خوراکی برای گاوهای شیری را ساقه‌ها، برگ‌ها، دانه‌ها و ریشه‌های گیاهان تشکیل می‌دهند. از طرفی موادی دیگر که از پسماندهای صنعتی: کنجاله دانه‌های روغنی، ملاس، دانه‌های حاصل از ماءالشعیر سازی و غیره می‌توان استفاده کرد.
جیره غذایی گاوها را باید با اضافه کردن اندکی مکمل معدنی و ویتامینی تکمیل کرد. خوراک‌های مورداستفاده برای گاوهای شیری به شرح زیر است:
- علوفه
- کنسانتره
- مکمل‌های معدنی و ویتامینی
- مکمل‌های پروتئینی
مواد مغذی در خوراک گاو
مواد مغذی مواد شیمیایی هستند که برای رشد، نگهداری، تولیدمثل و سالم بودن حیوان الزامی است. مواد مغذی در ۵ طبقه تقسیم می‌شوند که این ۵ دسته عبارت‌اند از:
- آب
- ویتامین‌ها
- عناصر معدنی
- پروتئین (ترکیبات نیتروژن دار)
- انرژی (کربوهیدرات‌ها، لپیدها، پروتئین‌ها)
خوراک مصرفی گاوهای شیری
به‌طورکلی خوراک‌ها در یکی از طبقات زیر قرار می‌گیرند:
- علوفه‌ها
- کنسانتره ها
- عناصر معدنی و ویتامین‌ها
این طبقه‌بندی یکی از روش‌های رایج برای گروه‌بندی خوراک‌ها است. خوراک‌ها، ارزش غذایی آن‌ها و عوامل مؤثر استفاده از آن‌ها در جیره غذایی مهم‌تر از طبقه‌بندی آن‌هاست.
علوفه‌ها: علوفه‌ها در سطح مزرعه کشت می‌شوند و ممکن است دام‌ها به‌صورت مستقیم در آن چرا کنند یا بعد از خشک‌کردن و برداشت. در علوفه‌ها نسبت الیاف بالاست (حاوی بیش از ۳۰ درصد) وجود آن‌ها به طول ۲٫۵ سانتی‌متر به شکمبه کمک می‌کند.
بر اساس مرحله شیردهی سهم علوفه در مرحله شیردهی ۳۵ درصد (برای گاوها در اوایل دوره شیردهی متغیر است)
نقش کنسانتره ها در خوراک
گاوهایی که از توان ژنتیکی بالایی برخوردارند بدیهی است که به انرژی و پروتئین بیشتری برای تولید شیر احتیاج دارند و با توجه به اینکه علوفه‌ها به‌تنهایی نمی‌توانند نیاز پروتئینی و ویتامینی آن‌ها را تأمین کنند لازم است تا از کنسانتره ها برای تأمین احتیاجات غذایی آن‌ها استفاده شود، بنابراین کنسانتره ها خوراک‌های مهمی هستند که امکان تنظیم جیره غذایی را برای رسیدن به حداکثر تولید فراهم می‌سازند.
کنسانتره ها اغلب دارای ویژگی‌های زیر هستند:
- مقدار الیاف آن‌ها پایین و انرژی آن‌ها بالاست.
- مقدار پروتئین آن‌ها به نسبت استفاده از کنجاله دانه‌های روغنی، دانه غلات و غیره متغیر است.
- کنسانتره ها برخلاف علوفه‌ها قادر به تحریک نشخوار نیستند.
- کنسانترها در مقایسه با علوفه خیلی سریع‌تر در شکمبه تخمیر می‌شوند.
- از خوش‌خوراکی بالایی برخوردارند و به‌سرعت خورده می‌شوند.
- اگر مقدار کنسانتره در جیره غذایی بالای ۶۰ تا ۷۰ درصد باشد سلامتی حیوان به خطر می‌افتد.
توجه: حداکثر استفاده مصرفی روزانه برای گاو نباید از ۱۲ تا ۱۴ کیلوگرم بیشتر باشد.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
آنچه در مقاله خواندید بسیار کاربردی و ضروری بود زیرا ندانستن این اطلاعات ۱۰۰% شمارا با مشکل مواجه می‌کرد؛ اما هرچند این مقاله فقط به‌صورت مختصر در مورد پرورش گاو شیری نوشته‌شده بود و آن‌چنان کامل و جامع نوشته‌نشده بود اما نکات ارزشمندی در آن بود که امیدواریم نهایت استفاده از آن‌ها را برده باشید.
همان‌طور که گفته شد طرح توجیهی گاوداری شیری می‌تواند تمامی برآوردهای مالی گاو شیری را برایتان در جداول مختلف موردبررسی و امکان‌سنجی قرار دهد. هم‌اکنون برای دانلود این طرح توجیهی روی گزینه سبزرنگ پایین کلیک کنید.
در پایان از شما می‌خواهم اگر سؤالی در رابطه با پرورش گاوداری شیری دارید خوشحال می‌شویم که آن را با ما در میان بگذارید تا بتوانیم به شما برای رسیدن به هدفتان کمک کنیم.
بزودی در اینجا طرح توجیهی گاوداری شیری قرار داده میشود.
